Elektronik ve diğer şeyler: Kondansatör Nedir?

Bu yazımda hayatımızın vazgeçilmezi olan elektronik devrelerin vazgeçilmezlerinden biri olan kondansatörlerden bahsedeceğim.

Kondansatör kısaca üzerinde geçici olarak enerji depolayabilen devre elemanı olarak tanımlanabilir. Devre üzerinde “C” harfiyle gösterilir ve birimi FARAD olarak belirlenmiştir. Günlük yaşamda farad çok büyük bir değer olduğu için µf(mikro farad), nf(nano farad), pf(piko farad) gibi çok daha küçük değerler kullanılıyor.

Kondansatör prensip olarak iki iletken levha arasına bir yalıtkan malzeme koyarak oluşturulurlar. Bu aradaki yalıtkan malzemeye dielektrik malzeme denir. Dielektrik malzemenin kondansatörün sığasını etkileyen en önemli faktörü diyebileceğimiz dielektrik katsayısı vardır. Herhangi iki levhanın kapasitesi Ɛ0(epsilon sıfır) katsayısı kullanılarak hesaplanır. Basitçe anlatmaya çalışayım.

Kondansatörün kapasitans formülü olarak bilinir. Buradaki

C: kondansatörün kapasitansı

Ɛ0:boş uzayın yalıtkanlık sabiti

A:Levhaların alanı

d:İki plaka arasındaki uzaklık

k:dielektrik maddenin katsayısı olarak kullanılır.

Sabit kondansatörler ve ayarı kondansatörler olmak üzere iki ana başlıkta ayrılırlar.

1. Sabit Kondansatörler

*Elektrolitik Kondansatörler

*Kağıtlı Kondansatörler

*Seramik Kondansatörler

*Mika Kondansatörler

*SMD(Surface Mounted Device) Kondansatörler

2. Ayarlı Kondansatörler

*Varyabl(Mil Ayarlı) Kondansatörler

*Trimmer(Tornavida Ayarlı) Kondansatörler

Kondansatörlerin renk değerlerinin belirtilmesinde kullanılan farklı yöntemler var birazda bunlardan bahsedelim.

Rakamla yapılan kodlama kağıt, plastik, seramik ve mika gibi küçük gövdeli kondansatörlerin değerleri küçük kısaltmalarla gövde üzerine yazılır. Birkaç örnek vermek gerekirse

p68 >>> 0.68pf

22p >>> 22pf

5p6 >>> 5.6 pf

1n8 >>> 1.8 nf

.1 >>> µ0.1 yada 100nf

.47 >>> 0.47µ yada 470nf

.068 >>> 0.068µf yada 68 nf

1µ >>> 1µf

µ47 >>> 0.47µf

15 >>> 15pf

621 >>> 620pf

102 >>> 1nf

103 >>> 10nf

104 >>> 104nf

Birde kondansatör renk kodlarıyla yapılan kodlamalar var. Onlar içinse aşağıdaki tabloyu kullanıyoruz.

Kondansatör Bağlantıları

*Seri Bağlantı

Şekildeki gibi seri bağlı kondansatörlerin eş değer sığası hesaplanırken

Formülünü kullanıyoruz. A ve B noktaları arasındaki eş değer sığayı bize bu denklem verir. Şekilde gördüğümüz değerleri yerine koyduğumuzda eşdeğer sığayı 50nf olarak buluruz.